9-11-2004

MatchingDonors.com is opgericht door een groep artsen, zakenmensen, patienten, gezondheids managers en populaire PR mensen. Op deze website kunnen patienten zich voor $290 per maand presenteren, in de hoop een levende orgaandonor te vinden. Van groot belang is de persoonlijke geschiedenis van de patienten: 'persoonlijke verbinding is de sleutel tot het vinden van een potentiele levende donor.' Het inschrijfgeld wordt niet aan de donoren gegeven maar gebruikt om het bedrijf draaiende te houden.

Betalen voor organen
Onlangs kwam MatchingDonors.com in opspraak vanwege aanwijzingen dat Bob Hickey voor een orgaan betaald zou hebben. Een ethische commissie van Presbyterian/St Luke's Medical Center in Denver stelde deze eerste operatie, mogelijk gemaakt door MatchingDonors.com uit. Later stond de commissie toch de operatie toe. Bob Hicky betaalde $290 per maand aan de makers van de website, ondanks de vermelding op de website dat het onwettig is financiele voordelen bij orgaandonatie te hebben. Hickey betaalde ook $5000 aan Mr. Smithy, de nier-donor, maar dit zou voor de reis naar Denver en andere onkosten zijn, meldde BBC News van 20 oktober 2004.
Het verhaal van de onlangs wegens wanbetaling gearresteerde Smithy is echter anders. Acht dagen na het afstaan van zijn nier werd hij ingerekend door de lokale politie. Smithy zou nog ruim $8000 dollar moeten betalen aan de moeder van zijn 10 jarige dochter. Hij gaf toe te hopen dat hij door de orgaandonatie zijn schuld zou kunnen bekostigen, meldt de Associated Press (28 oktober 2004).
Het afgelopen jaar zag de VS het begin van wetten die belastingvoordelen beloven na het geven van een orgaan. Tot $10.000 aan kosten voor reis, verzuimde werkdagen, hotel, en andere onkosten kunnen van de belasting worden afgetrokken. Wisconsin was de eerste staat waar deze wetgeving van kracht werd, maar andere staten volgden snel. Wisconsin State vertegenwoordiger Wieckert sprak als een van de eersten over belasting voordelen: 'Wij waren de pioniers. Deze wet doorbreekt de mythe dat je levende donoren niet [financieel, red.] kunt helpen,' aldus rapporteert de Christian Science Monitor (19 oktober 2004).

Kritiek
De medische gemeenschap heeft veel kritiek op dergelijke praktijken. De United Network for Organ Sharing stelde dat de website een gelijke verdeling van organen ondermijnt. Mark Yarborough, directeur van het Center for Bioethics and Humanities aan de University of Colorado Health Sciences Center in Denver zei: 'Dit soort systemen kunnen de mogelijkheid tot betalen het doorslaggevende criterium maken.' Mark Kuczewski, directeur van het Neiswanger Institute for Bioethics and Health Policy aan Loyola University in Chicago, is bang dat belastingvoordelen gezonde mensen aanmoedigen organen te doneren aan familieleden die er niet eens beter van hoeven te worden.
MatchingDonors.com lijkt een manier voor mensen die $290 dollar per maand kunnen missen om sneller aan een orgaan te komen. Een team van professionals zorgt ervoor dat er een passende donor wordt gevonden en goede publiciteit wordt gemaakt voor de website. MatchingDonors.com heeft een groot belang bij veel geregistreerde patienten en succes verhalen van patienten. Hoe meer gevonden donoren hoe beter. Op deze manier vervangt de bemiddelaar de orgaanhandelaar; hij verdient immers $290 per ingeschreven patient per maand. Patienten voelen natuurlijk een enorme noodzaak van het krijgen van een nieuw orgaan, en weten dat ze waarschijnlijk nog jaren op een wachtlijst moeten staan. Van deze afhankelijke patienten wordt gebruik gemaakt door MatchingDonors.com.
Ook de persoonlijke tint die de website aan donor matching geeft heeft een nare bijsmaak. Potentiele donoren worden hier gestimuleerd om zelf te kiezen aan wie ze hun orgaan willen geven. Het doneren wordt hiermee minder een altruistische daad, maar een gerichte dienst aan een persoon die je aanstaat. Bovendien zal de ontvanger van het orgaan de donor kennen, en mogelijk altijd een gevoel houden iets terug te moeten doen. Ook al vermeld MatchingDonors.com uitdrukkelijk dat er geen financiele voordelen mogen zitten aan orgaandonatie, we zullen nooit weten wat de patient en de donor met elkaar regelen na het ziekenhuis verlaten te hebben.

Herman van Wietmarschen,
Werkplaats Linkse Analyse Biopolitiek & Werkgroep (xeno)Transplantatie Vraagstukken

Dit artikel is deel van de nieuwsbrief van Werkplaats LAB getiteld 'Bij schaarste voorkruipen?'